Đàn Nam Giao – linh thiêng cùng non sông

Cũng như bao triều đại Phong kiến trước, triều Nguyễn cũng lấy Nho giáo làm khuôn vàng thước ngọc, coi Trời là cha, đất là mẹ nên ngoài cha mẹ ruột thì đây là “cha mẹ” tinh thần. Vì thế mà đàn tế được xây dựng để tế Trời và Đất.

< Đàn Nam Giao tại Huế.

Lúc đầu đàn được vua Gia Long cho xây tạm ở làng An Ninh thượng, sau đó đến năm 1806 thì dời về vị trí hiện nay ở làng Dương Xuân thuộc phía nam kinh thành. Đàn có diện tích 390m x 265m, được bao phủ bởi rừng thông xanh mướt được chăm sóc cẩn thận.

Đàn có bốn cửa ứng với bốn hướng Đông – Tây – Nam – Bắc, ở mỗi cửa có một tấm bình phong lớn, xung quanh đàn có tường cao 1,5m bao bọc.

Trung tâm đàn là hệ thống đàn tế với ba tầng: tầng dưới cùng có hình vuông mỗi cạnh 165m – tượng trưng cho con người, tầng kế cũng hình vuông – tượng trưng cho đất, tầng trên cùng có hình tròn đường kính 45m – tượng trưng cho trời.

Điểm đặc biệt ở tầng trên cùng của đàn là hệ thống khuếch đại âm thanh, trung tâm đàn tế có lát những viên đá thanh với kỹ thuật đặc biệt, bất kỳ ai khi đứng ngay trung tâm nói thì trong phạm vi vài trăm mét vẫn nghe rõ mà không cần dùng bất kỳ vật gì hỗ trợ.
Dulichgo
Nguyên thủy thì mỗi tầng được sơn một màu khác nhau: tầng trên cùng sơn màu xanh – màu của trời, tầng giữa sơn màu vàng – màu của đất, tầng dưới cùng sơn màu đỏ - màu của con người. Vào mỗi kỳ tế lễ người ta thường dựng những ngôi nhà tương ứng với các màu trên để làm nơi dâng đồ cúng.

Ở một khu đất phía nam đàn có một khu vực đặc biệt là Trai cung, nơi vua ngự giá đến và ở lại đây trong ba ngày trước khi tế lễ, ngoài ra xung quanh đàn còn có các công trình như: quan cư và bình xá – nơi ở của quan binh trong lúc tế lễ, thần trù – nhà bếp, thần khố - nhà kho, ế sở - nơi phục vụ cho việc tế tam sanh. Hiện nay thì các công trình này đã thành phế tích chỉ còn Trai cung tương đối nguyên vẹn.
Dulichgo
Lễ tế giao được tổ chức rất quy mô và hoành tráng, mỗi năm một lần Vua rời hoàng cung đến đây để tế cao trời đất (đến triều Thành Thái do lễ tế quá tốn sức tốn của nên định lệ ba năm tổ chức một lần!). Lễ tế Nam Giao sẽ được chúng tôi nhắc lại trong những kỳ tới.

Trải qua dâu bể của thời gian, chiến tranh, sự vô ý thức của con người, đàn trở nên hoang phế và bị trưng dụng với nhiều mục đích khác nhau. Mãi đến năm 1994 đàn mới bắt đầu được trùng tu, sau nhiều năm trùng tu, đàn đã lấy lại dáng dấp xưa.

Đến với đàn Nam Giao ngày nay ta sẽ hòa mình vào thiên nhiên trong lành, chứng kiến một giao đàn từng có giá trị về mặt tâm linh rất lớn trong lòng người dân Huế xưa.

Theo Khám Phá Huế
Du lịch, GO!